8+1 Λάθη στο διάβασμά μας

 Ως αποδοτικότητα ορίζουμε την ικανότητα και τη δυναμική  να περατώνουμε τις υποχρεώσεις μας επιτυχώς και παραγωγικά. Στο διάβασμα όμως, πολλές φορές αν και την επιδιώκουμε, ενεργοποιούμε μηχανισμούς και επιστρατεύουμε τεχνικές για να προκαλέσουμε το λεγόμενο "αυτοσαμποτάζ", "αυτοκαταστροφή".

Στο παρόν άρθρο θα εκθέσουμε τους λόγους, οι οποίοι παρεμποδίζουν την απρόσκοπτη ενασχόλησή μας με το διάβασμα.

 ✔ Διαρκείς αναβολές. Μένουμε απασχολημένοι με δευτερευούσης σημασίας δραστηριότητες και διαρκώς μεταθέτουμε τα όρια του χρόνου. Λειτουργούμε δηλαδή ακριβώς όπως και το σύστημα "Ξυπνητήρι-Αναβολή- Απενεργοποίηση". Ασφαλώς και συνειδητοποιούμε πως ήρθε η ώρα να διαβάσουμε, ωστόσο επιλέγουμε να το αγνοήσουμε και να θέσουμε εκ νέου όριο, το οποίο επίσης θα αγνοήσουμε. Ένας τρόπος για να το αντιμετωπίσεις αυτό είναι να ενεργοποιήσεις πράγματι ένα ξυπνητήρι αλλά να μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να πατήσει την "Αναβολή". Ή να δώσεις στον εαυτό σου εναργές κίνητρο και επιβράβευση. Ανάλαβε τις ευθύνες σου.

 

✔  Λανθασμένα διαλείμματα. Τί εννοώ με αυτό; Είτε κάνεις πολύ μεγάλα διαλείμματα, είτε δεν κάνεις καθόλου. Ο σωστός τρόπος δεν είναι να σταματάμε να διαβάζουμε αμέσως μόλις αισθανθούμε πως δε θέλουμε να διαβάσουμε άλλο. Ούτε φυσικά να πιέζουμε διαρκώς τον εαυτό μας να διατηρήσει τη συγκέντρωσή σου για μεγάλα χρονικά διαστήματα, χωρίς ανάπαυλα. Ορθότερο είναι είτε να ακολουθούμε τεχνικές όπως η μέθοδος Pomodoro -θα βρεις σχετικό άρθρο στο blog- είτε να προσαρμόζουμε τη μελέτη στις δυνατότητές μας. Ενδεικνυόμενος χρόνος διαβάσματος είναι ο εξής: για μια ώρα αυστηρής μελέτης, ένα τέταρτο διαλείμματος. Και αναλογικά ο κάθε ένας προσαρμόζει το πρόγραμμα αυτό. 

 

✔ Πολυπραγμοσύνη. Συχνότατη τακτική είναι αυτή κατά την οποία ενώ έχουμε αναβάλλει πολλές φορές το διάβασμα, στο τέλος συνειδητοποιούμε τον όγκο που συσσωρεύθηκε και προσπαθούμε να διαβάσουμε σε μικρό χρονικό διάστημα πολυσέλιδα βιβλία. Βέβαια μπορεί απλά να θέλουμε να εναλλάσσουμε το προς μελέτη αντικείμενο για να μην υπερφορτώνουμε πληροφορίες. Το λάθος όμως και στην περίπτωση αυτή είναι πως τελούμε πολλαπλή εναλλαγή. Δηλαδή διαβάζουμε δύο ή τρία μαθήματα σε μικρό χρονικό διάστημα και με μηδενικό χρόνο προσαρμογής.

 

✔ Ανεξέλεγκτη χρήση του διαδικτύου και των παρεπόμενων αυτού. Λόγω της τηλεκπαίδευσης σαφώς και έχουν αυξηθεί αισθητά οι ώρες χρήσεις των υπολογιστών και των κινητών τηλεφώνων. Αυτό όμως δεν αποβαίνει δικαιολογία για να είμαστε ενεργοί και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά τις ώρες μελέτης. Για να προλάβουμε μια τέτοια παρασπονδία μπορούμε είτε να εκτυπώσουμε το υλικό που θα χρειαστούμε στη μελέτη μας, είτε να επιλέξουμε να συνδεθούμε σε μηχανές αναζήτησης από συσκευή που δεν έχει εγκατεστημένες εφαρμογές όπως Facebook, Instagram, Twitter κ.α. Αν αυτό δεν είναι εφικτό μπορούμε απλά να απενεργοποιήσουμε τις ειδοποιήσει.

 

✔ Ακατάλληλη προετοιμασία. Πόσες φορές μόλις καθίσουμε στο γραφείο σηκωνόμαστε ευθύς αμέσως γιατί ξεχάσαμε ένα σημειωματάριο ή ένα βιβλίο; Βασική παράλειψη μας είναι η σωστή προετοιμασία του χώρου στον οποίο θα διαβάσουμε. Και με αυτό δεν εννοώ τη διακόσμηση. Εννοώ πως για κάθε μάθημα προαπαιτούνται ορισμένα εγχειρίδια, κάποια τετράδια, σημειωματάρια, φυλλάδια, γραφική ύλη. Όταν επιπόλαια καθόμαστε να διαβάσουμε, χωρίς να έχουμε οργανωθεί, είναι βέβαιο πως θα διακόψουμε τουλάχιστον δύο φορές για να συμπληρώσουμε τα απαραίτητα. Καλό, λοιπόν, θα ήταν να συγκεντρώσουμε όσα έχουμε ανάγκη και να τα επανατοποθετήσουμε στη θέση τους μετά την ολοκλήρωση της μελέτης, για να μην συσσωρεύεται όγκος στο γραφείο μας και να ξέρουμε κάθε φορά πού βρίσκεται τί. 

✔Ανοργάνωτο «πλάνο». Οξύμωρο μεν, αληθές δε. Αρκετές φορές ξεκινάμε με το διάβασμά μας χωρίς να έχουμε στο μυαλό μας τί πρέπει να διαβάσουμε, απο πού πρέπει να το διαβάσουμε, για πότε έχουμε να το διαβάσουμε και πόσο χρόνο έχουμε στη διάθεσή μας. Αν δεν οργανώσουμε τις παραμέτρους αυτές, δύσκολα θα αποδώσουμε. Επομένως, πριν τη μελέτη μας πρέπει να δημιουργούμε ένα σαφές πλάνο στο οποίο θα προσδιορίζεται το «τί», «πότε» και «πόσο».

✔ Σύγχυση υλικού. Σε μεγαλύτερες κυρίως τάξεις, αλλά και σε μικρότερες όπως το γυμνάσιο, πολλές φορές εντοπίζεται μια αδυναμία συγκρότησης του απαιτούμενου υλικού. Στο σχολείο το παιδί χρειάζεται τα σχολικά του εγχειρίδια, ενδεχομένως όμως και κάποιο φυλλάδιο, τετράδιο ή λεξικό. Στο πανεπιστήμιο σίγουρα χρειάζονται οι σημειώσεις, το συγγράμματα και κάθε δευτερεύουσα πηγή στην οποία δίνεται πρόσβαση. Όταν λοιπόν το διάβασμα επικεντρώνεται αποκλειστικά στο κεντρικό εγχειρίδιο, τότε σίγουρα δε θα είναι ολοκληρωμένο. Πιο σωστό λοιπόν θα ήταν να γνωρίζουμε και να συγκεντρώνουμε  το υλικό μας. Να είναι δηλαδή καθορισμένο.

✔Διάβασμα πανικού. Είναι αυτό το διάβασμα που γίνεται όταν δεν ενεργοποιούμε την κριτική μας ικανότητα. Προσπαθούμε δηλαδή κάθε πληροφορία να την απομνημονεύσουμε, κάθε στοιχείο να το αποστηθίσουμε, χωρίς να «φιλτράρουμε» πρώτα αν αυτό που διαβάζουμε πράγματι αξίζει ή μπορεί απλώς να γίνει μια ανάγνωση πληροφοριακού τύπου. Γι΄ αυτό θα ήταν πιο λογικό να κοιτάμε το υλικό μας εποπτικά κι έπειτα να ξεκινάμε το διάβασμα, ιεραρχώντας πάντα τις πληροφορίες και διακρίνοντας την ουσία από τις λεπτομέρειες.

✔Σωστές επαναλήψεις. Κάπου λίγο χανόμαστε σε αυτήν την προσπάθεια και είτε που υπερφορτώνουμε με διαρκείς επαναλήψεις, είτε που τις αμελούμε πλήρως. Ένας τρόπος για αποδοτικότερο διάβασμα είναι μια επανάληψη αμέσως μετά την κάθε διδακτική ενότητα και μια συνολική στο τέλος της μελέτης. Δε χρειάζονται υπερβολές.

Θα ολοκληρώσω καταθέτοντας αυτό, «Το να κάνεις το σωστό δεν είναι το κυριότερο. Το κυριότερο είναι να ξέρεις ποιο είναι το σωστό και τότε να επιλέγεις να το κάνεις», Φρέρια Παπαθανασίου