Κοινωνικός Κορσές: Γυναίκα

Κορσές: το ένδυμα που χρησιμοποιείται για να συγκρατεί και να εκπαιδεύει τον κορμό σε ένα επιθυμητό σχήμα, φοριέται κατά τους προγενέστερους αιώνες και απο γυναίκες και απο άντρες, αποτελεί όμως αναπόσπαστο και υποχρεωτικό αξεσουάρ της γυναικείας ντουλάπας. 

Θα σταθώ στην ιστορικότητα του αντικειμένου, χωρίς προκαταλήψεις ή φυλετικές τοποθετήσεις. Ο κορσές προοριζόταν για τις γυναίκες και έχει θεωρηθεί σύμβολο καταπίεσης και καθωσπρεπισμού, που αποτάχθηκε μόλις τον 20ο αιώνα. Συνέβαλε στην σχηματοποίηση του σώματος προκειμένου να το καταστήσει "θηλυκότερο" και πιο εκλεπτυσμένο. Στη σύγχρονη εποχή καταχρηστικά ο όρος "corset" αξιοποιείται για να αποδώσει τις κοινωνικές επιταγές που κατευθύνουν τις γυναίκες και τις υφιστάμενες επιβολές. 

Θα προσπαθήσουμε λοιπόν να απαριθμήσουμε αυτές τις κοινωνικές κατευθυντήριες γραμμές που εμφυσώνται στις γυναίκες προκειμένου να εξασφαλιστεί η θηλυκότητά τους και να διασφαλιστεί το ήθος τους - το κατά κοινωνίαν-

Νο 1: Το ήθος

Από μικρές εκπαιδευόμαστε και παρακινούμαστε να συμπεριφερόμαστε σαν να πρωταγωνιστούμε στο μυθιστόρημα της  Λουίζα Μέυ Άλκοτ "Μικρές Κυρίες". Σωστή στάση σώματος, "μην κάθεσαι με ανοιχτά τα πόδια σαν άντρας", "μην καμπουριάζεις". Σωστό ένδυμα, "παντελόνι σε επίσημο τραπέζι, τί είσαι κανένα αγοροκόριτσο;", "πολύ κοντή φούστα σαν ανήθικη είσαι", "τί μπλούζα είναι αυτή με την κοιλιά έξω". Σωστό λεξιλόγιο, "οι γυναίκες δεν βρίζουν", "πιο εκλεπτυσμένες εκφράσεις, είσαι κορίτσι". Φυσικά όλα αυτά σε συνδυασμό με το πολύ κλασικό "να είσαι θηλυκή, μην χάνεις τη φινέτσα σου". 

Info: Το 1937 για πρώτη φορά δυο γυναίκες άφησαν ακάλυπτα τα πόδια τους στο Τορόντο.

Νο 2: Οι ασχολίες

Κάθε κοριτσίστικο παιδικό δωμάτιο ήταν βαμμένο ροζ, λευκό, λιλά και σε κάθε πιθανή απόχρωση των βασικών "γυναικείων" χρωμάτων ροζ, κόκκινο, μωβ, πορτοκαλί, μπεζ. Σαφώς η επίπλωση ακολουθούσε την γραμμή αυτή και τα παιχνίδια ήταν κούκλες, μωρά, κουζίνες, κούκλες και φυσικά Μπάρμπι. Και εννοείται πως όλα αυτά σε ροζ. Δεν επιτρεπόταν να τρέχουμε "σαν αγριοκάτσικα", να παίζουμε στο χώμα, με λάσπες, να κάνουμε ακροβατικά, να τσακωνόμαστε. Αναπόφευκτα όμως κάθε μια απο εμάς είχε εκείνα τα πολυπόθητα γοβάκια με το γουνάκι και ένα μωρό για να το παίζει μαμά. Ντυμένες σαν τις δικές μας μαμάδες και βαμμένες σαν "κλόουν" -δυστυχώς- εκπαιδευόμασταν για τον προορισμό μας.

Info: Η Kathrine Switzer είναι η πρώτη γυναίκα που έτρεξε στον Μαραθώνιο της Βοστώνης το 1967, παρά τις προσπάθειες των διοργανωτών να την εμποδίσουν.

Νο 3: Οι επιδόσεις

Στο σχολείο πάντοτε έπρεπε να αριστεύουμε για να γίνουμε γυναίκες υπολογίσιμες και με κύρος. Και σε αυτό συμφωνώ. Να σταθείς στα δικά σου πόδια μου έλεγε η μαμά μου και είχε δίκιο. Μήπως όμως αυτό έρχεται σε αντίθεση με αυτό που θα πούμε παρακάτω, δηλαδή το "να παντρευτείς νωρίς, να κάνεις τα παιδάκια σου, να τα μεγαλώσεις"; Άριστες λοιπόν σε όλα. Και προπάντων στο μπαλέτο, στα γαλλικά και το πιάνο. 

Ιnfo: Η Sarla Thakral το 1936 σε ηλικία 21 ετών είναι η πρώτη Ινδή γυναίκα που απέκτησε δίπλωμα πιλότου. Η Sabiha Gokcen ένα χρόνο μετά είναι η πρώτη γυναίκα πιλότος μαχητικού αεροσκάφους.

Νο 4: Η εργασία

"Έλα τώρα κορίτσι πράμα θα γίνεις δικηγόρος, να τρέχεις όλη μέρα να μη σε βλέπει το σπίτι σου". Και ας τοποθετηθούμε ειρωνικά, "το σπίτι δεν έχει μάτια για να με δει". Επαγγέλματα όπως δικηγόρος, γιατρός, αστυνομικός, πυροσβέστης, ακαδημαϊκός, επιστήμονας ή οτιδήποτε σε υφιστάμενη θέση δεν είναι για μας γιατί είμαστε γυναίκες, είμαστε ή θα γίνουμε μαμάδες και νοικοκυρές. Γιατί μάλλον υπάρχει κάποιος κανόνας που υπαγορεύει πως απαγορεύεται μια γυναίκα να συνδυάσει καριέρα και οικογένεια γιατί είναι ακατόρθωτο. Προορισμός λοιπόν είτε τα οικιακά, είτε επαγγέλματα όπως δασκάλα για να έχεις τις διακοπές σου Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρι να σε βλέπουν τα παιδιά σου. 

Info: Anna Fisher, η πρώτη γυναίκα αστροναύτης, 1980

Νο 5: Τα οικονομικά 

Συνδέεται άμεσα με το προηγούμενο κεφάλαιο της εργασίας. Πόσες φορές έχουμε ακούσει ότι "τα λεφτά τα φέρνει ο άντρας στο σπίτι"; Αν όχι άπειρες, σίγουρα πάρα πολλές. Κατά την άποψή μου κάτι τέτοιο καταρρίφθηκε το 1850 όταν η γυναίκα εισήλθε στον επαγγελματικό στίβο. Με δειλά μεν αλλά σταθερά δε βήματα, κατέκτησε και τον εργασιακό χώρο και κυριάρχησε με διακρίσεις και παγκόσμιες αναγνωρίσεις.  

Info: Ελίζαμπεθ Χόλμς, ιδρύτρια της εταιρίας Theranos, μιας πρωτοποριακής τεχνολογικής εταιρίας που προσφέρει ιατρικές υπηρεσίες, η νεότερη αυτοδημιούργητη δισεκατομμυριούχος στον κόσμο.

Και θα σε αποχαιρετήσω με το εξής " Υπάρχει μια γυναίκα στην αρχή όλων των μεγάλων πραγμάτων", του Λαμαρτίνου. Ως απάντηση στο "Οι γυναίκες δεν είναι παρά μηχανές αναπαραγωγής παιδιών", του Ναπολέοντα.